Dendrochronologie is de onderzoeksmethode die gebruik maakt van de jaarlijkse variatie in de jaarringen van bomen als gevolg van klimaat en andere groeiomstandigheden om houten voorwerpen te dateren.
Het basis principe van deze dateringsmethode is dat een opeenvolgende reeks met voldoende jaarringen een patroon bevat dat uniek is voor een bepaalde periode en dat andere bomen in dezelfde periode en binnen hetzelfde gebied een vergelijkbaar jaarringpatroon hebben waardoor deze vergelijkbaar zijn.
Als een jaarringreeks van onbekende ouderdom vergeleken wordt met een jaarringreeks waarvan de datering bekend is (bijvoorbeeld een jaarringreeks van een levende boom) en er wordt een positie gevonden waarop de gelijkenis van beide jaarringreeksen buitengewoon groot is, dan is daarmee de datering van de ongedateerde jaarringreeks een feit.
Deze methode kent geen marges; van iedere jaarring in een gedateerde meetreeks is het corresponderende kalenderjaar bekend.
Door dit proces te herhalen kan steeds verder terug de tijd in gegaan worden.
De kracht van dendrochronologie is dat alleen de informatie uit jaarringen gebruikt wordt. Dit maakt het tot het ideale instrument om volledig onafhankelijke dateringen te leveren. Om die onafhankelijkheid te garanderen kunnen andere bronnen zoals historische referenties of stilistische kenmerken bij dendrochronologisch onderzoek geen rol spelen.
Dit is tegelijk een beperking. Als er geen referentiecurve is die de groeiomstandigheden van het onderzochte voorwerp weerspiegelt, of het jaarringpatroon van het voorwerp bevat te weinig algemene informatie, dan kan het voorwerp niet gedateerd worden.
Welke houtsoorten?
In de praktijk werkt deze methode voor een klein aantal soorten. Dit zijn echter wel de soorten die verreweg het meest gebruikt zijn in oude gebouwen en andere objecten. Dit zijn:
Jaarringreeksen van minder dan 70 jaarringen zijn doorgaans niet als uniek te beschouwen; voor korte jaarringreeksen kunnen meerdere posities gevonden worden die beide even (on)betrouwbaar zijn.
Hierdoor komt maar een deel van de monsters in aanmerking voor dendrochronologisch onderzoek. Ook als een monster wel in aanmerking komt wil dit nog niet zeggen dat het ook een datering oplevert. De kans dat het onderzoek geen resultaat oplevert is altijd aanwezig. Algemeen kan gesteld worden twee derde van de monsters gedateerd kan worden.*
Van der Schee, Bureau voor Bouwhistorisch Onderzoek kan u een totaalpakket aanbieden wat betreft dit dendrochronologische onderzoek. Daarbij wordt er samengewerkt met een gespecialiseerd bureau die de monsters analyseert en het bijbehorende rapport opstelt.
Omdat één monster van een balklaag of kap te weinig zekerheid biedt en er ook een mogelijkheid bestaat dat er geen jaartal uitrolt, is een minimum van drie monsters per kap of balklaag vereist.
Uiteraard verhoogt het aantal monsters ook de kans op een juiste en betrouwbare datering.
Uitgaande van een minimum van drie monsters kunnen wij deze aanbieden voor € 150,- per monster, wat neerkomt op een startbedrag van € 450,-. Incl btw.
Vanzelfsprekend kunnen wij ook een offerte op maat voor u verzorgen, al naar gelang uw wensen.
Neemt u daarvoor contact met ons op.